تأثیر ایندول بوتریک اسید، پوترسین و پراکسید هیدروژن بر ریشه زایی پایه دورگ هلو بادام gf677

پایه gf677 (دورگ هلو و بادام) یکی از مهم ترین پایه های بادام بوده که به صورت تجاری و در سطح وسیع مورد استفاده قرار می گیرد. روش اصلی تکثیر این پایه استفاده از قلمه ساقه بوده و استفاده از عواملی که موجب تسریع و افزایش ریشه زایی قلمه های gf677 می شوند، حائز اهمیت می باشند. این پژوهش با هدف افزایش ریشه زایی قلمه های gf677با استفاده از ایندول بوتریک اسید، پوتریسین و پراکسید هیدروژن صورت گرفت. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاٌ تصادفی با دو فاکتور: 1) سطوح ایندول بوتریک اسید و 2) نوع و غلظت پوتریسین و پراکسید هیدروژن به صورت سه آزمایش جداگانه در زمان های مختلف انجام شد. قلمه ها در سه زمان 15 تیرماه 1391 (آزمایش اول) ، 15 اسفند ماه 1391 (آزمایش دوم) و 24 مهرماه 1392 (آزمایش سوم) تهیه شده وپس از تیمار کشت شدند. غلظت ایندول بوتریک اسید مورد استفاده در آزمایش اول و دوم شامل 4 سطح صفر، 1000، 2000 و 3000 میلی گرم در لیتر و پوتریسین و پراکسید هیدروژن در 7 سطح شامل غلظت صفر، پوتریسین 800، 1600 و 3200 میلی گرم در لیتر و پراکسید هیدروژن 5/1، 3 و 6 درصد بود. آزمایش سوم بر اساس نتایج آزمایش اول و دوم انجام شده و از سه سطح ایندول بوتریک اسید شامل صفر، 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر و پنج سطح پوتریسین و پراکسید هیدروژن شامل صفر، پوترسین به میزان 800 و 1600 میلی گرم در لیتر و پراکسید هیدروژن 5/1 و 3درصد استفاده شد. پس از گذشت سه ماه از تیمار، درصد کالوس زایی، درصد ریشه زایی، وزن تر و خشک کالوس و ریشه، طول ریشه و تعداد ریشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد ایندول بوتریک اسید، پوتریسین و پراکسید هیدروژن موجب افزایش درصد ریشه زایی و کالوس زایی، طول و تعداد ریشه، وزن تر و خشک ریشه و کالوس در مقایسه با شاهد شدند که تیمارهای ترکیبی اثر بیشتری داشتند. در بین غلظت های مختلف ایندول بوتریک اسید، غلظت های 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر اثر بهتری بر صفت های مورد سنجش داشتند. اثر تیمارها بسیار وابسته به نوع قلمه بود و یک تیمار در زمان های مختلف اثرات متفاوتی داشت. در قلمه های نیمه چوبی تابستانه، موثرترین تیمارها ایندول بوتریک اسید به تنهایی و در ترکیب با پراکسید هیدروژن بود. تیمارهای ترکیبی اکسین با پوتریسین بیشترین تأثیر را بر ریشه زایی و کالوس زایی قلمه های چوب سخت زمستانه داشت. در قلمه های نیمه چوبی پاییزه تیمارهای پوتریسین و ایندول بوتریک اسید به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر بیشترین افزایش در صفت های مورد سنجش را باعث شدند. بیشترین درصد ریشه زایی و کالوس زایی تحت تیمارهای مختلف در قلمه های چوبی فصل زمستان مشاهده شده و بین دو فصل پاییز و تابستان تفاوت چندانی مشاهده نشد. در مقایسه تیمارها، ایندول بوتریک اسید تأثیر بیشتری را بر ریشه زایی نسبت به پوتریسین و پراکسید هیدروژن داشت.